Begrippen en termen in de zorg
Zorgtermen verklaard - ABC
Wanneer u zorg nodig heeft of als mantelzorger zorg aan iemand geeft krijgt te maken met een heleboel afkortingen en zorgtermen. Wat betekenen deze allemaal? Deze begrippenlijst helpt om uw vragen snel te beantwoorden. Klikt u de onderstaande begrippen open voor uitleg. Wilt u uitgebreidere informatie? Bel of mail mij dan gerust.
Een zelfstandige woning in de buurt of bij een verpleeghuis. De bewoners van een aanleunwoning wonen zelfstandig en betalen ook huur. Zij kunnen tegen betaling gebruik maken van de gemeenschappelijke voorzieningen van het verpleeghuis, zoals een maaltijdvoorziening, alarmering. Voor verpleging en verzorgen moeten zij een beroep doen op de thuiszorg organisatie, meestal is die verbonden aan het verpleeghuis.
Algemene dagelijkse levensverrichtingen, dus alle terugkerende dagelijkse dingen die je nodig hebt om zelfstandig te kunnen leven. Wassen, aankleden, eten, koken, bewegen, medicijnen innemen, maar ook; sociale contacten, boodschappen doen etc.
In het AGB- register worden alle zorgverleners geregistreerd die voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen voor hun beroepsgroep.
Wanneer u een voorziening bij de gemeente of bij het zorgkantoor of een indicatie bij het CIZ aanvraagt krijgt u de beslissing daarover in de vorm van een beschikking. Hier tegen kunt u altijd in beroep.
Dit is een wettelijke vertegenwoordiger die benoemd wordt door de rechter en uw financiële zaken regelt wanneer u dat zelf niet meer kunt door bijvoorbeeld een verstandelijke beperking of dementie.
Wanneer u bij het zorgkantoor een PGB aanvraagt krijgt u een bewust keuze gesprek. Hierin wordt gecontroleerd of u begrijpt wat een PGB inhoudt en welke verplichtingen u hiermee aangaat. Ook wordt gecheckt of het PGB een bewuste en vrijwillige keuze is.
In het BIG register staan artsen, verpleegkundige en een aantal para medische beroepen geregistreerd. Het BIG-register geeft duidelijkheid over de bevoegdheid van een zorgverlener. Iedereen kan het BIG-register raadplegen
De persoon die de zorg ontvangt vanuit een PGB is de budgethouder
Bij de aanvraag van een PGB levert u een budgetplan in. Hiermee maakt u een soort kostenplan voor de zorg die u in wilt gaan kopen. Zo kan het zorgkantoor nagaan of u begrijpt wat u wel en niet kunt met uw PGB en welk budget u nodig hebt.
Centraal Administratie Kantoor. Het CAK int de eigen bijdragen voor de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) en de Wlz (Wet langdurige zorg). Voor de Wmo voorzieningen betaalt iedereen een vast abonnementstarief. Voor de Wlz betaalt u een inkomensafhankelijke eigen bijdrage. Op de website kunt u zelf berekenen hoe hoog uw eigen bijdrage gaat worden.
Wanneer u of uw naaste dementie heeft dan heeft u recht op een casemanager dementie. De casemanager is een gespecialiseerde wijkverpleegkundige. Hij of zij geeft uitleg, praktische adviezen en emotionele steun. Een casemanager dementie regelt u via een thuiszorgorganisatie en wordt vergoedt door uw ziektekostenverzekering
Centrum Indicatiestelling Zorg. Bij het CIZ kunt u een indicatie aanvragen voor zorg vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz), bijvoorbeeld om thuis voldoende zorg te kunnen krijgen of wanneer u een opnamewens voor het verpleeghuis heeft.
Wanneer u zorg in natura vanuit de WLZ ontvangt wijst het zorgkantoor een zorgaanbieder aan die verantwoordelijk is voor de zorg en het budget. Dit is meestal de aanbieder die de meeste zorg verleent. Dit heet de coördinator zorg thuis (CZT) en is uw aanspreekpunt wanneer u uitbreiding of verandering van de zorg wenst.
Wanneer u handelingsonbekwaam bent benoemt de rechter een curator als uw wettelijke vertegenwoordiger. Een curator beslist over zowel financiële als medische zaken. Hij legt jaarlijks verantwoording af bij de rechter
Dagopvang of dagbesteding: Dagopvang is voor gehandicapten of ouderen die thuis wonen en extra ondersteuning nodig hebben. Er is professionele begeleiding aanwezig en zorg als dat nodig is. Het doel van dagopvang is om goede dagstructuur aan te brengen en bezig te zijn met activiteiten die zinvol zijn. Voor ouderen en andere doelgroepen zijn er vaak verschillende activiteiten, zoals koffiedrinken, spelletjes doen en handwerken. Het voorkomt van een sociaal isolement en eenzaamheid. Bijkomend voordeel is dat de mantelzorger ontlast wordt als de iemand naar de dagbesteding kan. Om deel te nemen aan dagbesteding heeft u een indicatie nodig vanuit de Wmo of de Wlz.
Wanneer thuis woont en zorg vanuit de Wlz krijgt én u heeft een opname-wens dan is de instelling van uw eerste voorkeur voor opname de dossierhouder. Deze instelling zorgt dat u de juiste wachtlijststatus heeft en is verantwoordelijk voor een (spoed)opname.
Als u uit het ziekenhuis komt en nog zorg nodig heeft, kunt u tijdelijke opgenomen worden in een zorginstelling. U mag hier maximaal 2 maal 6 weken blijven én u moet de mogelijkheid hebben om met revalidatie weer zelfstandig te kunnen wonen.
Voor zorg of ondersteuning uit een aantal wetten moet u een eigen bijdrage betalen, voor de ziektekostenverzekering is dat de wettelijke eigen bijdrage, voor zorg van de gemeente vanuit de WMO is dat een vast bedrag van € 19,- per maand en de eigen bijdrage voor de Wet langdurige zorg is inkomensafhankelijk. Lees hier meer daarover.
Hiermee wordt vaak mantelzorg bedoeld. Eigenlijk is deze term beter; een mantelzorger zorgt vaak voor een familielid.
Wanneer uw zorgverlener een professionele ondernemer is of werkt bij een zorgorganisatie dan verleent hij of zij formele zorg. Hier mag een hoger tarief voor gerekend worden dan voor informele zorg
Heeft u een handicap of zit u in een rolstoel of kunt u niet verder lopen dan 100 meter zonder stok of krukken en dit duurt duurt langer dan een half jaar? Dan kunt u bij de gemeente een gehandicaptenparkeerkaart aanvragen. Hier kunnen kosten aan verbonden zijn.
Let op: met een gehandicaptenparkeerkaart moet u zlef de bestuurder zijn van de auto.
Wanneer u in de Wlz een PGB wilt aanvragen, dan heeft u in de meeste gevallen iemand nodig die dat PGB voor u gaat beheren. Deze persoon is de gewaarborgde hulp. De voorkeur ligt bij een familielid of de wettelijk vertegenwoordiger (curator of bewindvoerder). De gewaarborgde hulp mag in principe geen zorgverlener zijn, tenzij het zorgkantoor dit toestaat.
Een hospice, is een instelling met een huiselijke sfeer die zich in terminale zorg heeft gespecialiseerd. Mensen die niet thuis maar wel in een huiselijke sfeer willen sterven kunnen hier opgenomen worden als hun levensverwachting minders is dan 3 maanden. Een hospice wordt vergoedt vanuit de ziektekostenverzekering of de Wlz
Soms heeft u (tijdelijk) hulpmiddelen nodig om veilig thuis te kunnen wonen of te revalideren. Dit kan van alles zijn; een douchegreep, een rollator, een rolstoel, krukken, speciaal bestek, een po of urinaal etc. Veel dingen kunt u tijdelijk huren en andere dingen moet u kopen. Soms krijgt u een vergoeding. Lees dit artikel voor meer informatie.
Wanneer u vanuit een PGB informele zorgverleners; mensen uit uw familie of netwerk of niet professionele zorgverleners inhuurt, dan worden deze betaald met het (lagere) informele tarief. Dit tarief mag niet lager zijn dan het wettelijk minimumloon en is afhankelijk van het PGB aan een maximum bedrag gebonden.
Iedereen die op regelmatige basis en als niet-professionele zorg- of hulpverlener zorg biedt aan een zieke persoon geeft informele hulp of zorg. Dit kunnen mensen zijn uit uw eigen sociale netwerk (familie, mantelzorgers) of vrijwilligers vanuit een organisatie. Informele hulp is meestal onbetaald.
Voor kinderen en jongeren is er de jeugdwet. In deze wet is bijna alle zorg en ondersteuning geregeld voor kinderen en jongeren onder de 18 jaar. ook psychologische hulp voor kinderen en gezinsbegeleiding valt onder de jeugdwet Wat niet onder Jeugdwet valt, wordt geregeld vanuit de Zorgverzekeringswet, de Wet langdurige zorg of, in het geval van hulpmiddelen, vanuit de Wmo.
De jeugdwet wordt uitgevoerd door de gemeente. Voor voorzieningen uit de jeugdwet hoeft u geen eigen bijdrage te betalen
Een gesprek met iemand van de gemeente, van het wijkteam of een Wmo consulent over uw aanvraag om ondersteuning uit de Wmo of de Jeugdwet. Door middel van het keukentafel gesprek vormen zij zich een mening over uw situatie. Het is dus belangrijk om u hiervoor goed te laten informeren en ondersteunen door bijvoorbeeld een mantelzorgmakelaar of een cliëntenondersteuner.
In een levenstestament legt u vast wie uw financiële, medische en persoonlijke zaken zal regelen als u dit zelf niet meer kunt. En op welke manier die persoon dat zal doen. Een levenstestament laat u maken bij de notaris en gaat over zaken die geregeld moeten worden tijdens uw leven. De notaris checkt of u nog wilsbekwaam bent op het moment dat u het levenstestament tekent en daarmee is het rechtsgeldig.
Iemand die langdurig en onbetaald zorgt voor een partner, familielid, vriend of bekende. Het verschil tussen mantelzorg en vrijwilligerswerk is dat de mantelzorger al een sociale relatie heeft met de zorgvrager voordat de zorg begon en een vrijwilliger niet. Volgens de officiële definitie van de overheid is iemand mantelzorger wanneer hij of zij meer dan 8 uur per week en langer dan 3 maanden zorg verleent aan een naaste.
Zelfstandige zorgprofessional die de mantelzorger kortdurend ondersteunt in de regeltaken. Verder geeft een mantelzorgmakelaar uitleg over de mogelijkheden die er zijn voor zorg en ondersteuning, en kan hij de mantelzorger bijstaan als de mantelzorg problemen in de werksituatie geeft.
Een waardering in de vorm van een geldbedrag of een tegoedbon die de gemeente jaarlijks ter beschikking stelt als ondersteuning en waardering voor de mantelzorgers. Elke gemeente kan de waardering zelf invullen. Lees hier meer over vergoedingen en waarderingen voor mantelzorgers
Een mantelzorgwoning is een zelfstandige woning op het terrein van je eigen huis. Deze woning is bedoeld voor degene die je verzorgt. Maar je kunt ook zelf in een mantelzorgwoning wonen. In dat geval woont degene die je verzorgt in het bijbehorende huis. Een mantelzorgwoning kan meestal zonder vergunning geplaats worden maar hier zijn wel speciale regels voor. Wilt u hier meer over weten; bel of mail mij dan vrijblijvend.
Mentorschap is een manier om iemand te beschermen die niet goed kan beslissen over zijn verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding. De rechter kan een mentor aanstellen die de persoonlijke (niet-financiële) zaken van deze persoon regelt.
Dit is een leveringsvorm van uw Wlz zorgpakket waarbij de zorg thuis door meerdere zorgaanbieders wordt geleverd. Bij een MPT kan er ook een gedeelte van de zorg in PGB geleverd worden. Bij zorg vanuit de WLZ in de thuissituatie is bijna altijd sprake van een MPT.
Wanneer u thuis zorg krijgt vanuit de WLZ maar u wacht op een opname dan wordt de zorg die u thuis krijgt overbruggingszorg genoemd. Als het nodig is kan het budget tijdelijk verhoogd worden om de zorg verantwoord te regelen.
Wanneer u een bepaalde aandoening heeft die niet meer kan genezen en waaraan u waarschijnlijk zal overlijden dan wordt de zorg en behandeling die u krijgt palliatieve zorg genoemd. Deze zorg is er op gericht om de kwaliteit van uw leven zo veel mogelijk te verbeteren en te verlichten.
Een persoonlijk plan kunt u gebruiken ter ondersteuning van een aanvraag voor zorg of een PGB. In het persoonlijk plan beschrijft u wie u bent, wat uw situatie is, wat de reden is dat u ondersteuning vraag, wat voor u belangrijk is en voor welke zaken u ondersteuning nodig heeft en wat u daarin zelf kunt oplossen.
Met een persoonsgebonden budget krijgt u een bepaald bedrag waarmee u zelf zorgverleners of eventueel familie of mensen uit uw netwerk kunt inhuren. Een PGB is een recht, mits u aan de voorwaarden voldoet die de wet stelt.
Een aantal voorwaarden waaraan u moet voldoen om een PGB toegekend te krijgen. De gemeente, zorgverzekering of het zorgkantoor toetst deze vaardigheid en kent op grond daarvan het PGB wel of niet toe.
In veel huisartsenpraktijken werken praktijkondersteuners om de huisarts te ondersteunen. De praktijkondersteuner geeft zorg en informatie aan mensen met een chronische aandoening. Bijvoorbeeld diabetes of astma. Vaak is er een aparte praktijkondersteuner oudererzorg.
Informele of formele zorg waardoor de mantelzorger ontlast wordt; als het ware respijt krijgt. De zorg die hij of zij geeft wordt tijdelijk geheel over genomen door iemand anders. De zorg kan overgenomen worden in de thuissituatie of de zorgvrager gaat tijdelijk ergens anders heen. De mantelzorger krijgt even tijd voor zichzelf of kan zelfs op vakantie gaan. Lees hier meer over respijtzorg
Wanneer u een PGB heeft is de SVB de uitkerende instantie. U dient de zorgovereenkomsten en de declaraties in het de SVB en deze keert uit namens de budgethouder. Deze procedure heet trekkingsrecht.
Lokale organisatie die mantelzorgers ondersteunt met veelal de inzet van vrijwilligers. Het doel is om de mantelzorger te ontlasten.
Wanneer de laatste fase van uw leven is aangebroken krijgt u terminale zorg. Deze zorg is er op gericht om het stervensproces zo goed mogelijk te laten verlopen, met zo min mogelijk pijn en lijden. Wanneer uw levensverwachting minder dan 3 maanden is, dan spreekt men over de terminale fase. Wanneer een arts deze verklaring afgeeft is er meer budget voor de zorg mogelijk.
Verpleging en (medische) verzorging in de thuissituatie zijn een onderdeel van het basispakket van uw zorgverzekering. U hoeft geen eigen risico te betalen. De wijkverpleegkundige bekijkt samen met u welke zorg u precies nodig heeft en stelt de indicatie. U kunt zelf contact opnemen met een thuiszorgorganisatie die een contract heeft met uw zorgverzekering.
De procedure om zorgverleners die ingehuurd worden vanuit een PGB namens de budgethouder uit te betalen door de SVB
De persoon die namens de budgethouder contact persoon is bij de SVB en toegang heeft tot het PGB portaal om declaraties goed te keuren en zorgovereenkomsten te maken. meestal is dit ook de gewaarborgde hulp.
Dit is een leveringsvorm van uw Wlz zorgpakket waarbij alle zorg thuis door één zorginstelling wordt geleverd. In de praktijk is dit alleen mogelijk wanneer u in de directe omgeving van de zorginstelling woont. Ook in sommige kleinschalige woonprojecten wordt de zorg op deze basis geleverd. Bij een VPT betaalt u altijd zelf de woonlasten.
Met een (notariële) volmacht kunt u iemand machtigen om namens u op te treden en te handelen. Dit kan gaan over uw financiën of uw medische zaken. Deze dingen worden vaak vastgelegd in een levenstestament wat wordt opgemaakt door een notaris. Dan zijn ze ook rechtsgeldig.
Wanneer door een instantie verwezen wordt naar het voorliggende veld of voorziening wordt er bedoeld dat de voorziening waar u om vraagt uit een andere wet of op een andere manier bekostigd moet worden. Met voorliggend veld worden vaak de algemene voorzieningen bedoeld die voor iedereen toegankelijk zijn zoals een wijkcentrum, een alzheimer café etc.
Een week waarin door de overheid en allerlei mantelzorgorganisaties extra aandacht wordt gevraagd voor mantelzorg en de mantelzorgers in het zonnetje worden gezet. Deze week valt meestal begin november.
De Wlz is bedoeld voor mensen met een lichamelijke of geestelijke aandoening en of een lichamelijke geestelijk handicap die daardoor een levenslange behoefte hebben aan permanent toezicht of 24 uur per dag zorg in de nabijheid. Dit toezicht of deze zorg is nodig om ernstig nadeel te voorkomen. Voldoet u hieraan dan kunt u een indicatie bij het CIZ aanvragen voor de Wet langdurige zorg. Hiermee kunt u de benodigde zorg thuis regelen of u kunt opgenomen worden in een instelling.
Vraagt u hulp van bijvoorbeeld een mantelzorgmakelaar om u hierbij te laten ondersteunen en u te laten leggen wat de Wlz precies inhoudt en welke gevolgen een indicatie voor u heeft. Voor de Wlz betaalt u een inkomensafhankelijke eigen bijdrage; lees meer over de eigen bijdrage
Gemeenten moeten ervoor zorgen dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. De gemeente geeft ondersteuning in de vorm van dagbesteding, respijtzorg, huishoudelijke hulp, hulp bij vervoer (rolstoel of taxi), aanpassingen in huis, opvang voor daklozen etc. De gemeente mag zelf invulling geven aan de uitvoering van de wet waardoor het kan gebeuren dat u bepaalde voorzieningen in de ene gemeente wel krijgt en in de andere gemeente niet. Voor een maatwerkvoorziening betaalt u een vaste eigen bijdrage per maand van € 19,- in 2021
Iemand die door de wet of de rechter aangewezen is om een persoon te vertegenwoordigen; ouders van minderjarigen, de curator, bewindvoerder of mentor. Als de persoon in kwestie zelf iemand heeft aangewezen dan bent u vertegenwoordiger van die persoon.
Wanneer u een PGB heeft moet u voor elke zorgverlener een zorgbeschrijving maken. Dit is een beschrijving van de activiteiten die plaats vinden door deze zorgverlener. Verder moet het doel van de zorgactiviteiten benoemd worden.
Bij zorg in natura krijgt u zorg van een gecontracteerde partij. Dit kan zowel vanuit de zorgverzekering, de Wmo, de Wlz of vanuit de jeugdwet zijn. Wanneer u dit niet wilt dan vraagt u een PGB aan om een zorgverlener naar keuze in te huren.
De PGB verstrekkende partij mag voor het PGB een budget ter beschikking stellen wat gelijk is aan wat de gecontracteerde zorg kost. Alleen in de WLZ is er een vastgesteld budget en maximale tarieven voor zorgverleners vastgesteld.
In een zorghotel kunt u terecht als u tijdelijke zorg nodig heeft. Bijvoorbeeld na een operatie. Het is ook een mooie oplossing als uw mantelzorger even niet beschikbaar is. Een zorghotel moet u in principe zelf betalen, vanuit de aanvullende zorgverzekering kunt u vaak wel een tegemoetkoming krijgen. Wanneer u na een operatie om medische redenen nog niet naar huis kan dan is het soms mogelijk om op basis van een ELV bed in een zorghotel te verblijven. De behandelend arts geeft hier een indicatie voor.
Zelfstandig werkend regionaal kantoor wat nauw gelieerd is aan de grootste zorgverzekeraar ter plekke. Het zorgkantoor is ervoor verantwoordelijk dat alle cliënten in hun regio de betreffende langdurige zorg krijgen waar ze recht op hebben. Er zijn 31 zorgkantoren in Nederland.
Een contract tussen de zorgverlener en de budgethouder waarin afspraken over de te verlenen zorg en de vergoeding worden vastgelegd. De zorgovereenkomst wordt goedgekeurd door het zorgkantoor op inhoud van de zorg en door de SVB op arbeidsrechtelijk gebied.
Wanneer u een indicatie van de Wet langdurige zorg krijgt is dit altijd op basis van een bepaald zorgprofiel. Dit wordt vastgesteld met behulp van uw beperking of ziekte en de zorgbehoefte.
Dit is een wet die de verplichte basisverzekering voor ziektekosten regelt voor verzekerden. De zorgverzekeraars zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van de Zvw. Het pakket en de vergoedingen van de basisverzekering worden door de overheid vastgesteld. Daarnaast betaalt iedereen een wettelijk vastgesteld eigen risico als u zorg afneemt. U kunt wel kiezen om een aanvullende verzekering af te sluiten, deze zijn per zorgverzekering verschillend. Lees hier meer over de verschillende voordelen voor mantelzorgers